Anton Kabelaar

Verjaardag

Op zaterdag 19 februari 1887 werd koning Willem III 70 jaar en dat betekende groot feest in Nederland. De armen ontvingen levensmiddelen en brandstoffen en de schoolkinderen een boekje.

De koning had een aubade  van schoolkinderen in ontvangst genomen en was daarna samen met koningin Emma en de zevenjarige prinses Wilhelmina toegejuicht door het toegestroomde volk.

Koningin Emma maakte daarna met prinses Wilhelmina in een open rijtuig à la daumont (vanuit het zadel gereden) een tochtje door Den Haag en Scheveningen om de versieringen te bekijken en huldiging van het publiek in ontvangst te nemen.  De koning bleef vanwege gezondheidsproblemen thuis.

Op hol

De paarden waren al onrustig door de herrie op straat en door de vlaggetjes aan hun oren.  Op de terugweg ging het daarom mis. Aan het begin van de Scheveningseweg sloegen de paarden op hol. Een lakei sprong van de wagen en probeerde de paarden te stoppen. Dit pakte echter niet goed uit en de berijder viel van het paard. De koets reed nu met hoge snelheid door de Zeestraat en het Noordeinde.

Anton Kabelaar werkte als koetsier bij de stalhouder Hulselman aan de Stationsweg. Hij werkte normaal voor dokter E. S. Stein, maar had die dag een ander klus.

Kabelaar stond geparkeerd ter hoogte van het Noordeinde 92, bij de winkel van {tip title="algemeene vrouwenvereeniging tesselschade-arbeid adelt" content="De feministische Vrouwenvereeniging werd in 1871 door Betsy Perk opgericht en is de oudste vrouwenvereniging van Nederland. Het is sinds 1 mei 1884 gevestigd aan het Noordeinde 92"}Tesselschade-Arbeid Adelt{/tip}.

Redding

Het koninklijk rijtuig klapte daar op het rijtuig van mevrouw Baesjou uit Voorburg. Anton zag het gebeuren, sprong met zijn zweep voor de paarden en slaagde er in met een paar zweepslagen deze te kalmeren.

Inmiddels was ook de stalhouder Wegman komen aanrennen en samen met Anton spande hij de paarden uit. Zowel de paarden als het rijtuig werden naar de stal van Wegman aan de overkant gebracht. De ingang naar deze stal bestaat nog steeds. Het is de gang links van het Noordeinde 57. 

Even later arriveerde de gewaarschuwde stalmeester van de koning, Gijsbert baron Van Heemstra. De stalmeester, Emma en de jonge prinses wandelden daarna naar het Paleis Noordeinde.

Regentes Emma stapte daarna om 15 uur met de prinses in een ander rijtuig en zette de tocht voort.

Blamage

Daarmee was de zaak afgedaan, ware het niet dat de politie met een andere verklaring naar buiten kwam. Volgens de burgemeester had agent Blom de paarden gegrepen, en hadden de agenten Van Deijk en Van Houten hem hierbij geholpen. Anton Kabelaar had volgens deze versie slechts een kleine rol gespeeld: 'niet veel meer zou gedaan hebben dan een stilstaand tweespan bij de teugels grijpen'.

De pers en de bevolking zagen Anton echter als de grote held en de kranten vroegen aan ooggetuigen om hun verklaringen op te sturen. Volgens deze ooggetuigen hadden diverse mensen geholpen, maar had Kabelaar toch de belangrijkste  bijdrage geleverd.

Er werd zelfs een liedje gemaakt werd dat meisje zongen bij het touwtje-springen:

• Anton Kabelaar, die goeie jongen,
• Rikke dikke dikke, rikke dikke dom!
• Hij is van de bok gesprongen,
• Rikke dikke dikke, rikke dikke dom.
• Hij heeft de Koningin gered
• Jongens, jongens wat een pret.'

Socialisten

Op de verjaardag van de koning publiceerden de socialisten het satirische schotschrift 'Uit het leven van Koning Gorilla', een aanklacht tegen koning Willem III.

De leider van de socialisten, Ferdinand Domela Nieuwenhuis, was een maand eerder de gevangenis in gegaan vanwege majesteitsschennis.

De invloed van deze socialisten was nog klein, maar het koningshuis wilde het volk toch niet schofferen.

De woordvoerder van de koning, graaf Dumonceau, pakte het handig aan in de verklaring die hij op 16 maart 1887 namens de koning stuurde. Kabelaar werd bedankt omdat hij had 'meegewerkt' bij het in bedwang houden van de paarden maar ook omdat hij 'op andere wijze bijstand verleend' had.

Beloning

De drie politieagenten kregen respectievelijk een beloning van 100, 25 en 10 gulden. De stalhouder Wegman ontving een gouden 'doekspeld met diamanten'. Anton kreeg een medaille en een wekelijkse toelage van 5 gulden.

De mooiste cadeaus kwamen echter vanuit de bevolking.  Baron Collot ‘d Escury uit het Noordeinde zond Anton een massief zilveren luciferdoosje met daarin gegraveerd: Voor moed, beleid en trouw en aan de andere kant 19 Febr. 1887.  De uitgeverij van Ditmar stuurde het boek: 'Ons Prinsesje en Onze Koning', met daarbij de woorden: 'Aangeboden aan de heer A. Kabelaar, den redder van Neerlands hope, door F. van Ditmar Uitgever'.

120 Hagenaars 'uit verschillende stand' schonken Anton een gouden remontoir-horloge met de inscriptie 'Aan Anton Kabelaar 19 februari 1887'.  Aan de ketting zat een gouden medaillon met daarin gegraveerd het wapen van Den Haag en foto's van de koning en prinses Wilhelmina.

'Anton Kabelaar, wiens vader mede tegenwoordig was, dankte met eenige eenvoudige en gevoelvolle woorden en verhaalde nog eens de toedracht van ’tgeen hem in den morgen van den 19n Februari was overkomen.'

De paarden werden na het ongeval doodgeschoten en op 8 september 1887 nam burgemeester Patijn om onbekende redenen ontslag.

Verarmd

In 1912 was kwam Anton Kabelaar even in het nieuws omdat het 25 jaar geleden was dat hij zijn heldhaftige daad had verricht. Hij was verhuisd naar de Paviljoensgracht 139 , het eerste huis vanaf de Zuidwal aan de zijde van de Doubletstraat. De deur rechts van de 'hemelpijl'

In 1923 woonde Anton aan de Van der Duynstraat 56.

50 jaar later

In 1934 overleed de koningin moeder Emma en dat haalde herinneringen aan haar avontuur uit 1887 terug. Met Kabelaar ging het ook niet zo goed. Met de opkomst van de auto liep de vraag naar koetsiers en oude rijtuigen terug. En daarmee Antons inkomsten.

Verder was hij ziekelijk.

In het jubileumjaar 1937 werd feestelijk uitgepakt.  De muziekorpsen Juliana en Klein Maar Dapper liepen in een optocht vanaf het Spaarneplein via de Pletterijstraat en de Pletterijkade naar het Spui en vandaar naar de Amsterdamse Veerkade 35a.

Op 19 februari werd Anton in zijn woning aan de Amsterdamse Veerkade 35a in het zonnetje gezet. 

Vereniging De Princevlag overhandigde Kabelaar een fruit- en een bloemenmand. Het bijbehorende geldbedrag ging echter naar de Armenraad omdat Anton een uitkering had. Deze Armenraad keerde daarna het bedrag in delen uit. Verder schonk koningin Wilhelmina een bedrag ‘uitsluitend voor kleeding en dekking’.

Een paar maanden later, op 13 juni 1937, overleed Anton Kabelaar. Hij werd op 16 juni 1937 aan de aarde toevertrouwd op de Algemene Begraafplaats. Antonie werd 76 jaar oud.