De baan opende op 3 augustus 1846. Het was een renbaan in de duinen van Scheveningen, net achter het koninklijk paviljoen (het huidige Paviljoen von Wied / Beelden aan zee).
De baan
Uit een kadastrale terreinschets uit 1846 blijkt, dat de lengte van de elipsvormige baan 1700 Nederlandse ellen (1700 m) was en de breedte 30 ellen.
De baan lag ingesloten tussen de 'straat naar Badhuis' (Gevers Deynootweg) en de uit Den Haag komende 'straat- weg naar Badhuis' (tegenwoordige Badhuisweg). Verder vormden de tegenwoordige Badhuiskade en de Neptunusstraat de grens. Overal stonden tribunes en tenten. In het midden en rondom de baan, wemelde het van paarden, ruiters en voetgangers.
Feest
Halverwege de negentiende eeuw was het amusement beperkt. En daarom stroomde al vroeg in de ochtend een grote menigte naar Scheveningen om getuige te zijn van deze 'nieuwigheid'. Er waren drie tribunes neergezet, waarvan er een voor de koninklijke familie bestemd was.
Ook op het terrein bij molen De Vriendschap van Frank Burgersdijk had men een aardig uitzicht. Verder hadden werklui op de Gromweg (nu Neptunusstraat) stellages getimmerd, waar men voor paar centen een goede plaats had. Het goedkoopste uitzicht hadden de Hagenaars echter vanuit de omliggende duinen.
In het midden van het renperk verkochten de pachters van het Badhuis, de broers Switzar, hapjes en drankjes in hun 'ververschingstent'. En ook het bekende Haagse restaurant Van der Pijl (van De Plaats 18) verkocht zijn kopjes koffie. Na aankomst van de koninklijke familie begonnen de wedstrijden. De Nederlandse vlaggen wapperden op de tribunes. Kortom, het was een echte feestdag voor een paar duizend bevoorrechte Hagenaars.
En de tol bij de Scheveningseweg bracht op zo'n feestdag een paar honderd gulden op.
Publiciteit
De voshengst Urbano van prins Alexander won tijdens de eerste wedstrijden in 1846 de eerste prijs en legde de baan af in 3 minuten en 36 seconden. Ook bij de volgende rennen wonnen de paarden van de prins, vooral Generaal (een vosruin) en Tonny (een Engelsche volbloed voshengst) waren goede lopers.
Prins Alexander woonde na afloop het banket in het Badhuis bij, waar 's avonds de grenadierskapel speelde. Op het concurrerende badhuis Zeerust lieten de lanciers van zich horen. Het koninklijk paviljoen was verlicht en en ook hier werd gedanst. De internationale deelnemers deden volop mee met deze festiviteiten en dit alles zorgde er voor dat Scheveningen in het buitenland op de kaart gezet werd.
Vanaf 1847 werd er drie dagen geracet en gefeest. En iedere keer waren er flinke prijzen te winnen.
Het programma voor de paardenliefhebbers
- Wedren voor paarden, van alle landen, rassen en ouderdol ; prijs f 500.— aangeboden door de Stad 's-Gravenhage.
- Drie premiën, elk van f 100.—, aangeboden door de provincie Zuid-Holland, voor de beste inlandsche merries met haar veulens. De veulens getrokken uit de volbloed hengsten der Koninklijke stoeterij te Barkola.
- Wedren; prijs f 500.—, aangeboden door prins Frederik der Neder-landen.
- Heeren-wedren (Poule).
- Ingespannen paarden; prijs f 300.— van de „Societeit tot aanmoediging der verbetering van het Paardenras in Nederland."
- Wedren van inlandsche driejarige paarden ; prijs f 1200.—door den Koning.
- Harddraverij op de oude wijze; prijs f 300.—, aangeboden Provincie Zuid-Holland.
- Boerenrit; prijs een stuk zilverWerk, aangeboden door de Stad 's-Gravenhage.
- Wedren van tweejarige paarden; prijs .f 400.— gegeven door den Prins van Oranje.
De zelfde dag werden ook volksvermakelijkheden gegeven bij het Badhuis.
- Mát de Cocagne (het klimmen in een glibberige paal). Prijzen : twee hammen, twee stukken rookvleesch, twee zijden spek, twee kinnebakshammen, vier saucises de Boulogne.
- Wedloop van Scheveningsche meisjes. Eerste prijs een zilveren hoofd-ijzer met gouden stukken, spelden en muts; tweede prijs, een paar gouden oorbellen.
- Mát de cocagne. Zilveren doozen, twee snuifdoozen, twee horloges, twee horlogekettingen met cachetten, enz.
- Wedloop van vrouwen in zakken. Eerste prijs: een koralen halsketting met gouden slot, tweede prijs, een paar gouden oorbellen.
Verval en heden
Vanaf de jaren vijftig nam de belangstelling voor het de festiviteiten echter af. De belangrijkste deelnemer, Prins Alexander, was in 1848 overleden en het toernooi stierf door de jaren een langzame dood.
In 1853 was het aantal wedstrijden zeer beperkt en ondanks de hoofdprijs van f1200 waren er ook nog weinig deelnemers. Het jaar erop werd de renbaan gesloten. Het zou tot in de jaren tachtig van de negentiende eeuw duren voordat in de Residentie weer rennen gehouden zouden worden.
Het terrein werd aan het einde van de 19de eeuw volgebouwd en in 1896 werd de Renbaanstraat gesticht als aandenken aan een kort maar glorieus verleden.
Den Haag, Zuid-Holland.
Nederland ,2586 GD