Voor de oorlog

Op 1 februari 1915 werd de straatnaam Sportlaan door de gemeente Den Haag toegekend en tussen 1923-1932 werden de huizen gebouwd. De oneven huisnummers stammen nog uit deze periode. Huisnummer 3 (bij de Houtrustweg) komt uit 1923 en huisnummer 299 (bij de Buizerdlaan) komt uit 1930. De woningen vanaf nummer 301 en de even huisnummers werden halverwege de jaren 50 opnieuw gebouwd. Op 26 september 1936 werd het nieuw clubhuis van de sportclub Quick aan het eind van de Sportlaan geopend.

De Tweede Wereldoorlog

Vrijwel gelijktijdig met het begin van de deportatie van de joden uit de Haagse samenleving begonnen de Nazi's met de aanleg van massale verdedigingswerken. Engeland was nog niet verslagen en Duitsland wilde zich kunnen verdedigen tegen een aanval uit het westen.

Een groot gebied werd omgevormd tot Stützpunktgruppe Scheveningen.  Langs de zee van Kijkduin in het zuidwesten tot voorbij Scheveningen-Bad. Landinwaarts grofweg langs de Sportlaan, de huidige Kennedylaan, dwars door de Scheveningse Bosjes. Verder langs de Raamweg en door het Haagse Bos en bij Duindigt weer naar de zee. In dit gebied stonden hele straten leeg. 

Rond de Sportlaan leidde deze Atlantikwall tot een tankgracht van 27 meter breed en werd de bebouwing aan de oostkant van de laan tot op de laatste steen afgebroken. 

Na de oorlog

Dudok

Na de bevrijding werd aan de stedenbouwkundige Willem Dudok gevraagd om zijn visie over de uitbreiding van de stad te geven. De uitdaging was groot. In de stad waren gaten geslagen, terwijl de woningnood om snelle voorzieningen vroeg.

De wederopbouw van het gebied Sportlaan-Zorgvliet kon niet los worden gezien van de ontwikkeling van de rest van de stad. De stadsdelen moesten passen in het beeld van het toekomstige Den Haag en beantwoorden aan de eisen die in de toekomst gesteld zouden worden. 

Verder bleek steeds meer behoefte te bestaan aan kleinere woningen, onder andere 'in verband met de steeds grooter wordende moeilijkheden met bedienend personeel'.

Bunkers

Maar eerst moesten de overal langs de tankgracht aanwezige bunkers – zoals  bij de Houtrustbrug en het Wielewaalplein – en  ondergrondse gangenstelsels worden opgeruimd. 

Met het puin van onder andere deze bunkers werd vervolgens de tankgracht volgestort. Dudok volgde in zijn plan Voor Den Haag zoveel mogelijk de lijnen van het oude polderlandschap en hij wilde– volgens de toen heersende mode in de volkshuisvesting – door variërende bouwhoogten en een combinatie met plantsoenen en parken, afwisseling en ruimte krijgen. 

Wederopbouw

In plaats van de compacte huizenrijen die er oorspronkelijk stonden, stelde Dudok langs de Sportlaan en het Stadhoudersplantsoen een open aanleg voor. De nieuwe laan ging gemarkeerd worden door plantsoenen, waterpartijen en een brede verkeersweg. Licht, lucht en ritme moesten het beeld bepalen.

In 1954 begon de wederopbouw van de Sportlaan en omgeving. 

De volgende opmerking van Dudok geeft wel aan hoe hij over de vooroorlogse bebouwing aan de Sportlaan dacht: 'Als ik langs de Sportlaan loop krijg ik altijd de indruk dat ik mijn hoed op die huisjes kan leggen, omdat liet zulke lage huisjes aan zo'n brede laan zijn'. Dudok maakte deze weg daarom minder breed zodat de afmeting meer in overeenstemming was met de nog bestaande vooroorlogse bebouwing.

De Segbroeklaan kreeg hierop de status van doorgaande verkeersroute naar het Westland. Hierdoor werd de achterzijde van de  vier en zes lagen hoge Sportlaanflats afwisselender dan de voorzijde omdat deze zijde door weggebruikers vaker gezien werd dan de Sportlaan-zijde.

In deze omgeving van villa's, eengezinshuizen, boven- en benedenwoningen, vormden flatgebouwen eigenlijk een logische uitbreiding. De flats waren voor Haagse begrippen zeer hoog, overwegend zes bouwlagen. Dat was niet alleen nodig om aan hetzelfde aantal woningen te komen als er voorheen had gestaan, maar ook vanuit esthetisch oogpunt verbeterde de hoogbouw de verhouding tussen de breedte van de weg en de bebouwing.

Op 2 november 1988 had de Sportlaan een Nederlandse primeur. Burgemeester Ad Havermans onthulde op die datum op de hoek met de Nachtegaallaan het eerste bord met de tekst 'Attentie, Buurtpreventie'. Maar liefst 52 buurtcoördinatoren patrouilleerden vanaf dat moment in de Vogelwijk. 

Op 17 juni 1991 opende het Stadsdeelkantoor Segbroek aan de Sportlaan 40. 

De Sportlaan begint bij de de Houtrustweg en eindigt bij de De Savornin Lohmanlaan.

Ziekenhuis

In 1868 werd aan de Sportlaan het Rode Kruis ziekenhuis gebouwd. Het ziekenhuis had echter niet alleen een lokale ziekenhuistaak. Vanuit dit ziekenhuis vertrokken namelijk ook ambulances naar alle delen van de wereld om hulp te bieden.

In 1925 verhuisde het ziekenhuis naar de nieuwbouw op de Segbroeklaan 1.

Sloop

Het ziekenhuis stond er nog geen twintig jaar toen het in januari 1943 in opdracht van de Duitsers gesloopt werd.  Er werd een onderkomen gevonden aan het Om en Bij in de binnenstad. Op 30 september 1960 verhuisde het Rode Kruis ziekenhuis weer terug naar de Sportlaan. De nieuwbouw werd ontworpen door architect M.J. Luthman. Het ziekenhuis verschoof hierbij iets in de richting van de Fahrenheitstraat. Koningin Juliana opende het nieuwe ziekenhuis op 27 oktober 1960.

Het Juliana Kinderziekenhuis dat al vanaf 1993 met het Rode Kruis ziekenhuis samenwerkte, verhuiste in 1999 naar de Sportlaan en kwam naast het gebouw van het Rode Kruis Ziekenhuis te staan. Ze functioneerden samen als één ziekenhuis. Vanaf 2004 werd de samenwerking met ziekenhuis Leyenburg op de Leyweg verstevigd en veranderde de naam van alle vestigingen in HagaZiekenhuis. 

Kerk

Architect Nicolaas Molenaar jr. ontving in het begin van de jaren 20 van de 20e eeuw de opdracht een nieuwe rooms-katholieke kerk te ontwerpen op de Sportlaan 125. Hij bedacht een eenvoudig gebouw dat paste bij de toen landelijke omgeving van de Sportlaan. Op 1 september 1926 werd de Allerheiligst Sacramentskerk door de bisschop van Haarlem gewijd. De kerk werd na de oorlog op 20 oktober 1945 her-ingewijd. De Sacramentskerk aan de Sportlaan vierde op 29 mei 1975 het 50-jarig jubileum.

Sloop

IJsbaan

Op de grens van de Bloemenbuurt lag de reusachtige ijsbaan van de Nieuwe 's-Gravenhaagsche IJsvereniging. De Sportlaan ijsbaan was de tweede Haagse club met een eigen baan. Het water werd geleverd door de Haagse Beek. Elk jaar werd de club groter.

In 1935 had de vereniging vier hoofdbanen en afzonderlijke banen voor kunstrijden, hardrijden, hockey en voor kinderen.

In het grote clubgebouw was ruimte voor 450 mensen. De vereniging beroemde zich er bovendien op de mooiste verlichte baan van Nederland te hebben.

In de zomer werd het geasfalteerde gedeelte gebruikt als rolschaatsbaan. In 1964 telde de club 6000 leden, maar enkele jaren later sloot de ijsclub toch. Op het terrein kwamen de velden voor de voetbalclub HBS.

 Voor deze pagina werd onder andere gebruikt gemaakt van dit artikel van Ramses van Bragt.